Olağanüstü Aletlerin Yapımında Şahane Yöntemler
5 Nisan 2022

Prof. Dr. Atilla Bir, Prof. Dr. Mustafa Kaçar ve Dr. Öğr. Üyesi Adem Akın tarafından tercüme edilen Takiyüddin er-Râsid’in “Olağanüstü Aletlerin Yapımında Şahane Yöntemler” kitabı, TÜBA Türk-İslam Bilim Kültür Mirası Projesi kapsamında yayınlandı.

Düşünce tarihimizde büyük öneme sahip eserleri günümüz Türkçesine çevirerek İslam bilim literatürü gerçeğini ortaya çıkarmayı hedefleyen Türk-İslam Bilim Kültür Mirası Projesi, Rektörümüz Prof. Dr. M. Fatih Andı ve Mütevelli Heyet Üyemiz Prof. Dr. Mustafa Çiçekler tarafından yürütülüyor. TÜBA Yayınları Türk-İslam Bilim Kültür Mirası Dizisinin son eserlerinden olan Et-Turuku’s-Seniyye fi’l-Âlâti’r-Ruhâniye-Olağanüstü Aletlerin Yapımında Şahane Yöntemler”, proje yayın kurulu üyeleri de olan Prof. Dr. Atilla Bir ve Prof. Dr. Mustafa Kaçar ile Dr. Öğr. Üyesi Âdem Akın tarafından hazırlandı.

Klasik İslam astronomisinin son büyük temsilcisi kabul edilen 16. yüzyıl Osmanlı bilgini Takiyüddin er-Râsid’in hayatı, çalışmaları ve çeşitli mekanik aletlerin yapımı ve kullanımıyla ilgili bilgileri içeren eserde, terimler sözlüğü ve kitabının Kandilli ve Dublin nüshalarının tıpkıbasımı da yer aldı. Bu çalışma Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Kütüphanesi’nde kayıtlı nüsha esas alınarak hazırlandı. Eserde bir mukaddime ve altı makale halinde 30 farklı mekanik düzenden bahsedildi. Renkli minyatürlerle çizilen alet ve mekanizmalar mümkün olduğu kadar günümüz teknikleri ile yeniden çizilerek okuyuculara sunuldu.

Osmanlı Devleti’ndeki ilk rasathâne olan İstanbul Rasathânesi’nin kurucusu Takiyüddin er-Râsid’in matematik, astronomi, fizik, optik, tıp ve mekanik konularında yazdığı otuza yakın eser içinden seçilen bu kitap, mekanik teknoloji ve mühendisliğe dair bilgi ve uygulamaları konu alan “hiyel” kitaplarının son ve en kapsamlı çalışması kabul ediliyor.